Belki de kendinize neden bazılarının kripto borsaları fiat para birimiyle kripto satın almanıza izin vermeden önce ayrıntılı kullanıcı doğrulama kontrollerini tamamlamanızı isterken, diğerleri platformları aracılığıyla yalnızca e-posta doğrulamasıyla coins ticareti yapmanıza izin verir, ancak fiat ile kripto alımlarına hiç izin vermez.
Bunun işe yaraması için birkaç soru daha sormamız gerekiyor. Belirli bir piyasa söz konusu olduğunda, kullanıcı yetkilendirmesi konusunda son söz kime aittir? Hangisi daha mantıklı, merkezi bir finansal yapı mı yoksa üyelerin konuları toplu olarak oyladığı merkezi olmayan bir blok zinciri mi?
Bu noktada, kripto borsalarını çevreleyen merkezileşme ve ademi merkezileşme tartışmasına girmeden önce bazı terimleri tanımlamak ve kripto para birimleri için nasıl geçerli olduklarını görmek için bir adım geri atmamızı öneriyorum.
Merkezi Olmayan Kripto Para Birimi Nedir?
Kripto Para şu anlama gelir şifreleme ile korunan ve bir blok zinciri üzerine inşa edilen özel bir dijital para türü. Bu dijital para birimleri, çevrimiçi olarak hızlı, güvenli ve merkezi olmayan ticareti kolaylaştırmak için bir değişim aracı olarak kullanılmaktadır. Ayrıca, kripto para birimleri merkezi olmayan karakterleriyle fiat para biriminden ayrılır.
Peki, bir para biriminin merkezi olmaması ne anlama gelir? Tasarım gereği, itibari para birimlerinden daha merkezsizdirler çünkü tek bir varlık (hükümet veya ulusal hazine bakanlığı gibi) tarafından kontrol edilmezler.
Ademi Merkeziyetçilik ve Blockchain: İlişkiye Bir Bakış
Kriptografik olarak güvenli ve açık dijital varlık işlemleri, dağıtık bir sistem olan blockchain teknolojisi ile mümkün olmaktadır. Defter güvenli ve şeffaf çevrimiçi işlemleri kolaylaştıran bir sistemdir. Merkezi olmayan yapısı nedeniyle, blok zinciri bazen değişmez bir veri deposu olarak adlandırılır. Ancak, sistemin merkezi olmayan doğasını kavramadan önce, bir blok zincirinin iç işleyişine aşina olmak gerekir.
Terim blok zinciri şu anlama gelir kriptografik olarak güvenli bilgi bloklarından oluşan dağıtılmış ağ kripto para işlemlerini kaydetmek için kullanılır. Her şifrelenmiş işlem kaydı kendisinden önce gelen bloğa bağlanır ve böylece bir zincir oluşturur.
Blok zinciri, tüm verileri için merkezi bir sunucuya güvenmek yerine, blok zincirinin defterinin kopyalarını saklamak için tüm dünyaya dağılmış düğümlerden oluşan dağıtılmış bir ağa güvenir. Bu nedenle, herhangi bir kuruluşun blok zincirini tekeline alması mümkün olmayacaktır. Bunun yerine, blok zinciri madencilik düğümleri ağı denetler ve her blokta bulunan işlem verilerinin kriptografik karmasını ele alarak içindeki tüm işlemlerin meşru olmasını sağlar.
Bu şekilde, Kripto madencileri, bu karmaşık hesaplamaları çözerek işlem kayıtlarında gayrimeşru ağ erişimine işaret edebilecek değişiklikleri kolayca tespit edebilir. Bu bilgi anında dağıtılmış blok zincirinin tüm düğümlerine yayınlanır ve böylece bir siber suçlunun yakalanmadan blok zincirini bozması neredeyse imkansız hale gelir.
Blok zincirinin çalışma şekli nedeniyle, üzerindeki neredeyse tüm parasal işlemler merkezsizleştirilebilir, yani bir aracıya ihtiyaç duymadan ağ üzerinden güvenli bir şekilde aktarılabilirler.
Kripto Borsaları: Merkezileşmeye Karşı Merkezsizleşme
Bir kripto para borsası, fiat para birimi alanından kripto piyasasına geçmek isteyenler için tek giriş noktası olarak hizmet eder. Kripto borsalarının birincil amacı, fiat ve dijital para birimleri karşılığında dijital varlıkların ve kripto para birimlerinin alım satımını kolaylaştırmaktır.
Farklı kripto para alım satım platformlarının işlerini yürütmek için farklı yöntemleri vardır. Örneğin merkezi olmayan borsalarda karar alma yetkisi, merkezi borsalarda olduğu gibi tek bir kuruluşa verilmek yerine ekosistemin üyelerine verilir.
Kripto para borsalarının merkezileşmesi ve merkezileşmemesi arasındaki farkları daha yakından inceleyelim.
Merkezi Bir Kripto Para Borsası Nasıl Çalışır?
Merkezi kripto para borsaları (CEX'ler) kullanıcıların harici bir otorite tarafından yönetilen tek bir sunucu veya düğüm kullanarak birbirleriyle dijital para ticareti yaptıkları çevrimiçi pazar yerleridir. Kimliğinizi doğrulamak için kişisel bilgileriniz borsa tarafından istenecektir. Bunun nedeni, merkezi platformlarda gerçekleştirilen işlemlerin blok zincirine kaydedilmemesidir.
Bu ayrıntılar genellikle CEX'ler tarafından şu yolla elde edilir Müşterinizi Tanıyın (KYC) veya Kara Para Aklamayı Önleme (AML) protokolleri, her ikisi de oldukça derinlemesine ve uzun prosedürler olabilir. Bununla birlikte, AML/KYC kullanıcı kimlik doğrulama protokolleri aracılığıyla borsaya ne kadar fazla özel veri sağlarsanız, platform üzerinden işlem yaparken o kadar fazla avantaj elde edersiniz. Bu avantajlar arasında artırılmış günlük limitler ve diğer avantajlar yer alabilir.
Buna ek olarak, merkezi borsalar yıldız kullanıcı dostu olmaları ve son teknoloji coin ve finansal ürün tekliflerinin çeşitliliği ile tanınmaktadır. Merkezi borsaların en önemli avantajlarından biri, merkezi olmayan borsalara göre daha derin likidite sağlamalarıdır.
Merkezi Borsa Kullanmanın Artıları
- CEX'ler, yatırımcıları sezgisel arayüzler ve kolaylaştırılmış ticaret özellikleri ile güçlendirir.
- Merkezi borsalar, en yüksek yerel ve küresel finans otoriteleri tarafından yönetildikleri ve AML kurallarına uydukları için fiat para birimlerinde ticarete izin verir.
- Yatırımcılar CEX'lerde çok çeşitli finansal araçlar arasından seçim yapabilirler.
- Merkezi borsalar, ortalama olarak DEX'lerden daha fazla işlem gerçekleştirdikleri için daha fazla likidite sunarlar.
Merkezi Borsa Kullanmanın Eksileri
- Bir CEX'te işlem yapmak, fotoğraflı kimlik, ikamet belgesi, gelir belgesi gibi çok çeşitli kişisel belgelerin sunulmasını içeren kapsamlı Müşterini Tanı (KYC) ve Kara Para Aklamayı Önleme (AML) süreçleri gerektirir, vb..
- Yine, finans sektörünü yöneten düzenlemeler nedeniyle, merkezi platformlar genellikle kripto yatırımcılarına keyfi düzenlemeler getirmektedir.
- CEX'in finansal hizmetlerini kullanırken, kullanıcılar çeşitli ücretlere tabidir.
- DEX'lerin düğümleri dağınık olduğundan, bilgisayar korsanlarının çabalarını tek bir giriş noktasına yoğunlaştırma olasılığı daha düşük olduğundan, CEX'lere göre saldırıya uğrama olasılıkları daha düşüktür.
Merkezi Olmayan Bir Kripto Para Borsası Nasıl Çalışır?
Merkezi olmayan borsalar, veya DEX'lerbanka veya broker gibi bir aracıya ihtiyaç duymadan doğrudan kullanıcılar arasındaki işlemleri kolaylaştıran eşler arası platformlardır. Merkezi olmayan borsaların (DEX'ler) çoğu şu temeller üzerine inşa edilmiştir Ethereum Çünkü akıllı sözleşmeler bu piyasalara geleneksel bankacılık sistemleri yerine güvenlik sağlamaktadır.
Daha kesin olmak gerekirse, DEX'ler sanal para birimi oranlarını belirlemek için akıllı sözleşmeler kullanır ve bağımsızlıklarını korurken algoritmalar ve AI optimizasyon yöntemleri kullanır. Ayrıca, yatırımcıların potansiyel finansal kazanç için sermayelerini riske atabilecekleri merkezi olmayan borsalarda likidite havuzları da kullanılmaktadır.
DEX'ler, çok çeşitli diğer DeFi çözümlerine ek olarak, teknolojik yeniliğin sürekli gelişimi göz önünde bulundurularak geliştirilmiştir. Bu hedefe ulaşmak için DEX'ler genellikle açık kaynak koduyla oluşturulur, bu da herkesin programlama komut dosyasında kendi değişikliklerini yapmakta ve kendi benzersiz yazılımlarını oluşturmak için kullanmakta özgür olduğu anlamına gelir.
Merkezi olmayan bir borsanın önde gelen bir örneği olarak, Uniswap'nin kripto para piyasasındaki ilerlemesi, aynı açık kaynak kodu üzerine inşa edilmiş benzer ancak bağımsız pazar yerlerinin oluşturulmasına ilham verdi. Bunlar arasında PancakeSwap ve SushiSwap.
Merkezi Olmayan Borsa Kullanmanın Artıları
- Merkezi olmayan bir borsada işlem yapmaya başlamak için ihtiyacınız olan tek şey aktif bir e-posta adresidir, çünkü DEX'ler genellikle hakkınızda başka herhangi bir bilgi talep etmez.
- Merkezi olmayan bir borsada alım satım yapmak için daha az ücret ödersiniz ya da hiç ücret ödemezsiniz. Ancak, platformun kendisi herhangi bir işlem ücreti talep etmese bile, başlamadan önce kripto girişiminizle ilgili tüm potansiyel maliyetlerin farkında olmanız önemlidir. Buna madencilik ücretleri, kripto cüzdan ücretleri, kripto para çekme masrafları ve ödeme seçeneği maliyetleri dahildir.
- DEX'ler tek bir arıza noktasına dayanmadığından, kötü niyetli bilgisayar korsanlarının diğer sistem türlerine göre istismar etmesi çok daha zordur.
Merkezi Olmayan Borsa Kullanmanın Eksileri
- Daha düşük yatırımcı ilgisi ve daha küçük bir dijital varlık yelpazesi nedeniyle, DEX'ler CEX'lere kıyasla likidite açısından büyük bir zorlukla karşı karşıyadır.
- Tasarım gereği, DEX'ler tipik olarak asgari düzeyde alım satım hizmetleri sunar.
- DEX'ler itibari para ile ticareti kolaylaştırmaz. Merkezi olmayan bir ticaret platformu itibari para kabul edemeyeceğinden, müşteriler herhangi bir yatırım yapmadan önce fonlarını kriptoya dönüştürmelidir.
- Merkezi bir alım satım platformunun aksine, merkezi olmayan bir platformda bir işlemi tamamlamak daha fazla zaman alır. DEX'ler genellikle daha küçük işlem hacimlerine sahiptir, yani alım satım teklifinizin başka bir kripto tüccarının teklifiyle eşleşmesi için bir süre beklemeniz gerekebilir.
Sonuç
Blok zinciri topluluğu sık sık merkezileşme ve ademi merkezileşmenin yararlarını tartışıyor. Aslında, blok zinciri teknolojisi geleneksel, merkezi finansal altyapıları kolayca geçersiz kılabilir.
Merkezileştirme ve ademi merkezileştirme, sanal para birimleri alanında yetki tahsisine yönelik birbirinden tamamen farklı iki yaklaşımı ifade eder. Bu iki fikri daha iyi anlarsanız, ticaret ihtiyaçlarınız için en iyi kripto para borsasını bulabilirsiniz.